وقتی "استامینوفن" جای "نقل و نبات" را می‌گیرد!

به گزارش مجله خبری نگار، مصرف بالای استامینوفن در کشور به دلیل این مردم که این دارو به‌عنوان یک داروی بی‌ضرر یا کم‌ضرر شناخته می‌شود، نگران‌کننده است، زیرا عوارض این دارو در صورت مصرف بی رویه قابل توجه است، "اگر بیمار ۴ استامینوفن ۵۰۰ میلی‌گرمی در روز استفاده کند دچار مسمومیت کبدی یا کما خواهد شد"، این را نایب‌رئیس سابق انجمن داروسازان ایران، دکتر سیدعلی فاطمی عنوان می‌کند.

از سوی دیگر تحقیقات جدید نیز بر روی ۶۶۲ بیمار در ایالات متحده نشان می‌دهد که ۲۷۵ مورد از این بیماران به مصرف استامینوفن مرتبط بوده‌اند. از این تعداد، ۴۸ درصد موارد غیرعمدی و ۴۴ درصد ناشی از تلاش برای خودکشی بوده است. محققان به این نتیجه رسیدند که مصرف روزانه ۱۰ گرم استامینوفن، معادل ۲۰ قرص ۵۰۰ میلی‌گرمی، می‌تواند منجر به آسیب جدی کبدی شود.

استامینوفن که به‌عنوان یک داروی مسکن و تب‌بر شناخته می‌شود، برای درمان علائم خفیف تا متوسط درد از جمله سردرد و درد‌های عضلانی استفاده می‌شود. این دارو به‌طور گسترده‌ای در دسترس است و به‌عنوان گزینه‌ای ایمن نسبت به دارو‌های ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) محسوب می‌شود. با این حال، مصرف بیش از حد آن می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد.

کارشناس امور خدمات بستری و سرپایی سازمان غذا و دارو، دکتر الناز ذوقی با اشاره به افزایش موارد مسمومیت ناشی از مصرف استامینوفن، گفت: "سالانه حدود ۵۰ تا ۶۰ هزار مورد مسمومیت ناشی از استامینوفن گزارش می‌شود. " وی بر ضرورت رعایت دوز مجاز دارو‌ها تأکید کرد. "

یک داروساز کشورمان، دکتر علی حسینی می‌گوید "استفاده خودسرانه از استامینوفن می‌تواند به آسیب کبدی منجر شود. بسیاری از بیماران بدون اطلاع از دوز مناسب، این دارو را مصرف می‌کنند. "

در همین راستا، سازمان غذا و داروی کشورمان تاکید دارد که مصرف استامینوفن باید تحت نظارت پزشک انجام شود. مسئولان وزارت بهداشت اعلام کردند که برنامه‌های آموزشی برای افزایش آگاهی عمومی درباره دوز مناسب و عوارض جانبی این دارو در حال اجراست همچنین این وزارتخانه از رسانه‌ها و جامعه پزشکی خواسته تا مردم را در مورد نحوه استفاده صحیح از دارو‌ها آگاه کنند.

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) به‌تازگی هشدار‌هایی درباره مصرف استامینوفن منتشر کرده است. این سازمان تأکید کرده که مصرف بیش از حد این دارو آسیب‌زاست، علاوه بر این، FDA به خطرات ترکیب استامینوفن با دیگر دارو‌ها اشاره کرده و هشدار داده که بسیاری از دارو‌های سردرد و سرماخوردگی ممکن است حاوی استامینوفن باشند. مصرف همزمان چند دارو که حاوی این ماده هستند می‌تواند خطر مسمومیت را افزایش دهد.

استامینوفن بعد از مصرف و جذب، در کبد پردازش و متابولیزه می‌شود و درنهایت از طریق کلیه دفع می‌شود. در حالت عادی در اشخاصی که سالم هستند مصرف دوز‌های پایین این دارو مشکلات جدی ایجاد نمی‌کند. اما در کسانی که بیماری کبدی، کلیوی یا گوارشی دارند مصرف این دارو حتی در دوز‌های پایین هم می‌تواند آسیب‌رسان بوده و حتی به مرگ منحر شود.